Het is nu alweer een ruime maand geleden. Ondanks dat ik veel weet van autisme zat ook ik even te flapperen met mijn oren. Ik hoorde toen dat onze dochter niet alleen ADHD heeft, maar ook veel kenmerken heeft van autisme. Die had ik even niet aan zien komen. Ik kon me wel voor mijn hoofd slaan. Hoe kan het nou dat ik dit over het hoofd heb gezien! Met al mijn kennis over autisme en ook de uitleg die ik aan zoveel ouders doe over de verschillen bij meiden. En toch heb ik het bij haar niet gezien!!!
Dat het nogal eens over het hoofd wordt gezien blijkt wel uit het feit dat autisme bij meiden vaak pas laat of helemaal niet wordt ontdekt terwijl jongens met autisme ongeveer vier keer zo vaak de diagnose krijgen. Hoe kan het nou dat ik het niet had opgemerkt? Haar enorme energie, de duracell-batterij die maar niet op lijkt te raken, haar vrolijkheid en enthousiasme en het gemakkelijk vrienden maken wanneer we op vakantie waren.
Pas in de bovenbouw kreeg ze problemen met het maken van contacten. Iets wat ik nog weet aangezien twee scholen samengingen en ze als enige eenling bij twee groepen meiden werd geplaatst. Het heeft haar bijna een jaar gekost en ook toen bleef het lastig.
“Dinosaurussen en stenenverzamelingen die de pan uitrijzen.”
Maar hoe komt het nou dat er ook vrouwen van in de 70 jaar (ja, het gebeurd echt!!!) nu pas een diagnose krijgen? Eigenlijk is het antwoord heel erg simpel. Het vaststellen van autisme wordt gedaan aan de hand van criteria. Criteria die vooral gebaseerd zijn op jongens en mannen. Meiden en vrouwen met autisme vertonen vaak heel ander gedrag. Het sociaal wenselijke gedrag bij meiden is veel beter ontwikkeld dan bij jongens. Kijk maar eens naar vroeger. De vrouwen zorgden voor de kinderen en het huishouden terwijl mannen gingen werken om de kost te verdienen.
Bij autisme wordt er vaak gelijk gedacht aan kinderen die in hun eigen bubbel leven en slecht contact maken. Of wat dacht je van veel interesse hebben in één onderwerp waarbij ze alles van iets sparen. Denk maar eens aan dinosaurussen of stenenverzamelingen die de pan uitrijzen. Gelijk gaan de alarmbellen aan.
Meiden reageren nou eenmaal niet op die manier. Zij krijgen vaak pas de diagnose als er emotionele problemen ontstaan doordat ze zich proberen aan te passen. Het kost dan zoveel energie dat het problemen geeft of uiteindelijk lukt het gewoon niet meer. (Duvekot 2016.)
“Hoe kun je dan opmerken dat autisme speelt?”
De grote vraag blijft dan ook hoe je kunt opmerken dat autisme bij je dochter speelt. Er zijn meerdere kenmerken. En omdat iedereen met autisme anders is kan het zijn dat jouw kind niet al deze kenmerken heeft.
Kenmerken t/m basisschoolleeftijd:
- Imiteren van gedrag van anderen. Meestal van de moeder.
- Imitatiegedrag die te pas en te onpas gebruikt wordt.
- Ze zijn meer geneigd om contact te zoeken, maar is vaak niet passend bij de situatie. Ze begrijpen de sociale codes niet.
- Taalgebruik ligt vaak op een hoger niveau dan het begrip van taal.
- Gebrekkige sociale vaardigheden die vooral uitten in naïef of lief gedrag.
- Waar ze op sommige vlakken heel jong lijken zijn er ook vlakken waarop ze heel oud en wijs zijn.
- Ze voelen emoties goed aan maar weten vervolgens niet wat dit inhoudt.
- Ze worden eerder gepest dan andere kinderen.
- Steeds meer moeite hebben om bij de groep te horen. Vooral vanaf ong. 9/10 jaar oud begint dit steeds meer op te vallen.
- Sluiten veel vaker vriendschappen met kinderen die jonger zijn.
- Ze hebben vaak maar één vriendin in plaats van een grote groep vriend(inn-)en.
- Op school vallen ze niet op terwijl ze thuis vaak uitbarstingen hebben.
- Al vroeg hun eigen kledingstijl hebben die anders is dan bij anderen of hier juist totaal niet mee bezig zijn terwijl andere meiden dit wel hebben.
- Steeds meer afzonderen om de prikkels te verwerken.
- Geen interesse in wat anderen van hun vinden of juist heel bang over wat anderen van ze vinden.
- Ze zijn vaak heel creatief, goed in lezen en verhalen schrijven.
- Ze hebben minder moeite met veranderingen.
Kenmerken vanaf het voortgezet onderwijs:
- Vooral de eerste jaren van het voortgezet stapelen problemen zich snel op. Ze komen dan zelfs vaak thuis te zitten.
- Planningen en overzicht houden vinden ze lastig. Ze hebben meer structuur nodig.
- Het organiseren van schooltaken en het tempo bijhouden kan problemen geven.
- Of overmatig tijd besteden aan huiswerk of juist huiswerk weigeren.
- Extreme verlegenheid, angst- en paniekklachten en eetstoornissen ontwikkelen zich eerder.
- Als gevolg van toenemende moeilijkheden ervaren ze eerder lichamelijke klachten.
- Ze lopen steeds meer de kans dat ze gepest worden of geen vriend(inn-)en hebben.
- Meiden voelen zich “anders” dan anderen.
- Ze vermijden oogcontact en wenden hun blik af bij één op één gesprekken.
- Hebben moeite met het beantwoorden van open vragen.
- Ze trekken zich terug of hebben juist veel behoefte aan contact. Dit kan zelfs dwingend of claimend opgelegd worden.
- Hebben vaak last van plotselinge stemmingswisselingen van blij (hyper-achtig) naar down of boos/claimend.
- Tijdens pauzes en vrije momenten vinden het ze moeilijk om sociale contacten te onderhouden. Het kost veel energie en kunnen last hebben dat ze een te trage sociale informatieverwerking hebben.
- Ze vinden het moeilijk om hulp te vragen en beschikken vaak over beperkte oplossingsvaardigheden.
- Gebruiken soms geen make-up, deo of parfum omdat ze prikkelgevoelig zijn.
“Wat kun je zelf allemaal doen?”
Als je meerdere dingen herkent is het belangrijk dat je in gesprek gaat met je dochter. Luister naar haar en wees er voor haar. Vat gesprekken samen en vraag zo nodig door. En natuurlijk, vraag wat ze wil. Geef ook aan welke opties ze heeft.
Neem contact op met de huisarts. Die kan je doorverwijzen voor onderzoek. Heb je liever geen stempel maar wil je wel je kind helpen? Zoek dan naar een praktijk die jullie kan helpen. Doe dit wel in samenspraak met je dochter.
Het is altijd belangrijk om ook contact op te nemen met school zodat ook zij je dochter kunnen helpen en begeleiden.
Wil je weten wat ik voor jou en je dochter kan betekenen? Neem dan vrijblijvend contact met me op via nummer 06-36522075 of boek een afspraak in op https://login.evicare.nl/specialist/91efbfd1-7fe2-4cea-a583-8bc468a0226f/appointment.
Volg je me ook op www.facebook.com/regieopkoers, www.linkedin.com/in/ericakoers en www.instagram.com/regie_op_koers?
